Những kịch bản dự báo về thời tiết khí hậu cực đoan của các nhà khí tượng đang dần trở thành hiện thực. Khí hậu đang nóng lên nhanh chóng. Mỗi năm trong mười năm qua đều là những năm nóng nhất trong lịch sử, nhiệt độ năm sau cao hơn năm trước. Nhiệt độ đại dương đang phá vỡ các kỷ lục. Và mọi quốc gia đều đang cảm nhận được những tác động - từ cháy rừng, lũ lụt đến những cơn bão mạnh chưa từng có.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Ảnh: Getty
Chủ đề của Ngày Khí tượng Thế giới năm nay - Chung tay vì một hệ thống cảnh báo sớm toàn diện - nhắc nhở chúng ta rằng, trong tình hình thực tế khí hậu cực đoan hiện nay, đầu tư xây dựng hệ thống cảnh báo sớm không phải là khoản đầu tư xa xỉ. Đây là khoản đầu tư thiết yếu và mang lại lợi nhuận kinh tế gấp gần mười lần chi phí đầu tư ban đầu.
Tuy nhiên, gần một nửa số quốc gia trên thế giới vẫn chưa có hệ thống cảnh báo sớm - hệ thống cứu sống con người này. Đây là một điều rất đáng tiếc bởi trong thời đại kỹ thuật số này, sinh mạng và kế sinh nhai của người dân bị mất chỉ vì họ không được tiếp cận với các hệ thống cảnh báo sớm chất lượng cao.
Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả của Liên Hợp Quốc đặt mục tiêu đến năm 2027, tất cả mọi người trên trái đất sẽ đều được bảo vệ bởi hệ thống cảnh báo sớm về thời tiết. Thế giới phải đoàn kết lại và khẩn trương tăng cường hành động và đầu tư để hiện thực hóa mục tiêu này.
Để triển khai sáng kiến này, chúng ta cần sự ủng hộ từ các cấp quản lý cao nhất, hỗ trợ phát triển công nghệ, tăng cường hợp tác giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng, đồng thời nỗ lực mạnh mẽ để mở rộng nguồn tài chính. Việc nâng cao khả năng cho vay vốn của các Ngân hàng Phát triển Đa phương là yếu tố then chốt. Hiệp ước vì Tương lai, được thông qua vào năm ngoái đã tạo ra những bước tiến quan trọng cũng như các cam kết tài chính tại COP29 cần được thực hiện đầy đủ.
Cùng lúc đó, chúng ta cần nỗ lực hơn nữa để giải quyết tận gốc cuộc khủng hoảng khí hậu - bằng cách cắt giảm nhanh chóng và mạnh mẽ lượng khí nhà kính - nhằm ngăn chặn tình trạng tồi tệ hơn xảy ra. Năm nay, tất cả các quốc gia phải cam kết thực hiện kế hoạch hành động khí hậu mới, đảm bảo mục tiêu giữ nhiệt độ toàn cầu không tăng quá 1,5°C.
Trong bối cảnh thiên tai do khí hậu ngày càng gia tăng, mọi người trên Trái Đất đều cần được bảo vệ bởi hệ thống cảnh báo sớm như vấn đề công lý cần được thực thi. Chúng ta hãy cùng nhau hành động!